Cyflwyniad i'r Casgliad Hanes Cyfrifiadura
“We had the experience, but we missed the meaning.” T. S. Eliot
Mae Casgliad Hanes Cyfrifiadura'r Brifysgol yn cynnwys offer, meddalwedd, archifau, effemera, hanesion llafar a fideos. Sefydlwyd y Casgliad yn ystod hydref 2007 er mwyn astudio datblygiad ac arloesedd technolegol hanesyddol, a'r berthynas rhwng technolegau cyfrifiadura â phobl a'r gymdeithas yn benodol.
Un ffocws pwysig yw datblygiad cyfrifiadura yng Nghymru. Trwy ymchwilio i hanes cyfrifiadura yn lleol, rydym wedi canfod ein bod ni'n gallu gweld a cheisio deall cydadwaith "achosion ac effeithiau" technegol, cymdeithasol, economaidd a diwylliannol yn well.
Mae'r Casgliad hefyd yn ymwneud â meysydd arbenigol penodol o gyfrifiadura. Mae'r dewis o'r pynciau hyn yn adlewyrchu diddordebau aelodau Prifysgol Abertawe a chyfeillion y Casgliad. Er enghraifft, mae gennym archif L. J. Comrie, FRS (1893-1950), arloeswr dulliau rhifiadol, sy'n cynnwys nodiadau a'i gasgliad o dablau mathemategol; ac mae gennym archifau sy'n dangos datblygiad cyfrifiadureg ddamcaniaethol a dulliau ffurfiol ar gyfer peirianneg meddalwedd.
Mae'r wefan hon yn rhoi gwybodaeth am y Casgliad. Mae hefyd yn declyn ymchwil i adeiladu'r Casgliad, ac i annog pobl i ddehongli a lledaenu hanes cyfrifiadura. Rydym yn gobeithio y byddwch yn ystyried y syniadau a'r myfyrdodau yma'n ddiddorol. Rydym yn gobeithio y byddwch yn ein helpu i adeiladu'r casgliad; mae croeso mawr i chi gysylltu â ni.
John V Tucker
Nodau:
Mae cyfrifiaduron wedi trawsnewid sawl agwedd ar wyddoniaeth, y gymdeithas a diwylliant ers y 1940au. Ym mhob degawd, mae cryfder y newidiadau wedi dwysáu ac nid oes unrhyw arwydd y bydd yn tawelu. Mae'r trawsnewidiad yn rhyfeddol ac mae'n anodd amgyffred ag ef. Mae mawr angen astudio'r technolegau hyn, a'u datblygiad a'u heffaith o wahanol safbwyntiau. Nid yw hanes y trawsnewidiad wedi'i gofnodi'n dda, heb sôn am ei ddadansoddi. Mae mawr angen achub yr hanes hwn er mwyn i'n cenedlaethau presennol a chenedlaethau'r dyfodol myfyrio yn ei gylch.
Diben y casgliad yw:
- Achub, casglu, cadw a dogfennu deunyddiau sy'n nodi hanes cyfrifiadura a sicrhau eu bod ar gael, gan gynnwys llyfrau, papurau, effemera, darluniau, fideos, llawlyfrau, meddalwedd a chaledwedd.
- Gweithio mewn partneriaeth ag amgueddfeydd, archifau a chymdeithasau dysgedig i hysbysu ac addysgu ysgolheigion a myfyrwyr am natur a hanes technoleg.
- Cynnal casgliad byw y gellir ei ddefnyddio i gysylltu â systemau a etifeddwyd a chyfryngau digidol sydd wedi diflannu.
- Ceisio cyllid i dyfu a chynnal y casgliad a gweithgareddau cysylltiedig, gan gynnwys datblygu'n fasnachol.
- Hyrwyddo ymchwil ar hanes lleol cyfrifiadura.
- Ennyn diddordeb y cyhoedd.
Bydd y Casgliad yn canolbwyntio ar:
- Ddatblygiadau ym maes caledwedd;
- Datblygiadau mewn rhaglennu ac ieithoedd rhaglennu;
- Datblygiadau ym maes meddalwedd;
- Datblygiadau mewn dealltwriaeth ddamcaniaethol;
- Systemau a etifeddwyd a chyfryngau sydd wedi diflannu;
- Effaith cyfrifiadura ar Wyddoniaeth, Diwydiant, Busnes, Cymdeithas a Diwylliant;
- Hanes cyfrifiadura a'i ddylanwad ar Gymru, a Bae Abertawe yn benodol.
Datganiad o Genhadaeth
Nod Casgliad Hanes Cyfrifiadura yw casglu, cadw a dehongli hanes a datblygiad cyfrifiadura a dogfennaeth gysylltiedig at ddibenion cadwraeth, addysg ac ymgysylltiad y Brifysgol â’r cyhoedd ehangach.
Gyda ffocws penodol ar hanes cyfrifiadura yng Nghymru
- Caffael a gwarchod eitemau sy’n cynnwys llyfrau, papurau, llawlyfrau, delweddau, fideos, effemera, meddalwedd a chaledwedd.
- Hyrwyddo addysgu, dysgu, ymchwil a dealltwriaeth o natur gymdeithasol a hanes technoleg gyfrifiadura, yn lleol ac yn genedlaethol.
- Ymgysylltu â’r gymuned leol ac yn ehangach i gynyddu mynediad ac ennyn diddordeb y cyhoedd.
Het goch a gyflwynwyd i arloeswr Linux, Alan Cox, am ei wasanaeth i'r cwmni RedHat.Rhodd i'r Casgliad Hanes Cyfrifiadura gan y perchennog yn 2012.
